Vertalingen en levertijden

Het is nu 4 weken geleden dat de meesten onder ons omwille van de COVID-19-epidemie onder huisarrest staan (« lockdown » mag dan wel cooler klinken, maar « lock » is net zo goed opgesloten 😊) en het zal in Frankrijk wellicht nog minstens tot 11 mei duren, ook al heb je buiten soms niet die indruk. Zoals alle vertalers/vertaalsters en tolken maakt de wet ook voor ons geen uitzondering. Zoals we reeds in ons artikel over onze werkwijze tijdens de verplichte sluitingsperiode aangegeven hebben, blijven we per telefoon en per e-mail bereikbaar en kunnen we op afstand verder blijven vertalen maar een groot aantal administratieve diensten en bedrijven zijn gesloten en ons bedrijf draait momenteel ook op een laag pitje. Een geschikt ogenblik dus om u over levertijden in de vertaalsector te spreken en misschien voor u om ons uw vragen per e-mail toe te sturen!

Levertijd vs vertaaltijd

Opgelet, de levertijd is niet altijd gelijk aan de vertaaltijd.

De vertaaltijd is de tijd die wij besteden aan de vertaling. Daar hoort ook de tijd voor de voorbereiding en de revisie en proeflezing bij.

De levertijd houdt bovenop de vertaaltijd de hele tijd in tussen het ogenblik dat u onze offerte aanvaardt en wij de betaling ontvangen en het ogenblik dat u uw vertaling kunt komen afhalen. Indien u voor een verzending per post gekozen heeft, moet u natuurlijk ook met de verzendtijd van de post rekening houden. Gelieve te noteren dat Tradusk geen enkele verantwoordelijkheid opneemt voor de verzendingstijden.

Om elk onnodig risico te vermijden en de geldende regels na te leven, sturen we tijdens de hele periode van het Corona-huisarrest de vertalingen gratis per post. Het heeft dus geen zin dat u met uw vertaling tot het einde van de sluitingsperiode wacht, vooral daar u wellicht niet de enige zal zijn, die snel zijn vertaling zal willen hebben wanneer de economische activiteit weer oppikt!

In een volgend artikel zullen we op de vertaalprocessen en de middelen die we bij de vertaling inzetten, dieper ingaan, maar hieronder geven we u alvast een overzicht van de verschillende stappen die een invloed hebben op de vertaallevertijden.

Verschillende factoren die de vertaaltijd bepalen

Als u een pagina in tien minuten leest, is die daarom niet in tien minuten vertaald. Wij trachten u een idee te geven over de verschillende stappen van de vertaling. Teneinde de kansen op een kwaliteitsvolle vertaling aan uw kant te zetten, is het raadzaam, deze stappen over verschillende dagen te spreiden.

De verschillende stappen van de vertaling

• Voorbereiding

Je begint niet zomaar onmiddellijk te vertalen vanaf het ogenblik dat je een tekst voor vertaling ontvangen hebt. Een professionele vertaler zal de tekst eerst aandachtig helemaal doorlezen, alvorens andere teksten over hetzelfde onderwerp in de brontaal en de doeltaal te lezen, om zich zo met de door experten en specialisten gebruikte terminologie helemaal vertrouwd te maken, zowel in de brontaal als in de doeltaal. Dat stelt ons in staat, te bepalen welke de termen en uitdrukkingen zijn, die in de twee talen in exact dezelfde context gebruikt worden. In functie van de lengte van de tekst en andere komende vertalingen in hetzelfde vakgebied kan een vertaler beslissen om op dat ogenblik een terminologielijst samen te stellen met behulp van vakwoordenboeken en eventueel gespecialiseerde software, een glossarium dat hij tijdens het vertaalproces kan gebruiken en vervolledigen. In een volgend artikel zullen we de verschillende hulpmiddelen en informaticatoepassingen toelichten die bij het vertalen gebruikt kunnen worden.

Als de vertaler of vertaalster een groot aantal teksten van verschillende bronnen heeft doorgelezen, zal hij daar ‘s anderendaags meer nut uithalen. Het is wel gekend dat slaap een trouwe bondgenoot van ons geheugen is! Het is dus aangeraden, de vertaling de dag na de voorbereiding aan te vatten om een beter resultaat te verkrijgen.

• Lay-out

Voor sommige teksten kan de lay-out beperkt zijn of helemaal geen belang hebben; het is ook mogelijk dat de te vertalen tekst in een formaat geleverd wordt dat de vertaler toelaat, de brontekst door de vertaling te vervangen met behoud van de originele lay-out, om zo de door de klant reeds geleverde inspanningen optimaal te benutten en de gelijkvormigheid te garanderen. In verkoop en marketing is dat namelijk van groot belang. Die last valt dan van de schouders van de vertaler en dat zal de vertaling ook bespoedigen.

Er is een speciaal geval waarin de klant de te vertalen tekst zelden in een gemakkelijk te verwerken formaat heeft en waarvoor de vertaler de lay-out nochtans zo goed als mogelijk in zijn vertaling zal moeten overnemen, teneinde de bestemmeling van de vertaling toe te laten, het verband tussen de informatie in de brontekst en de vertaling te leggen, namelijk de beëdigde vertaling. In een volgend artikel zullen we op de beëdigde vertaling en de regels die erop van toepassing zijn, verder ingaan.

• De revisie en de proeflezing

Niemand is onfeilbaar en de werkomstandigheden (vermoeidheid, afleiding, het soms late uur waarop men soms vertaalt) kunnen tot onachtzaamheids- of verstrooidheidsfouten leiden. Afhankelijk van de tekst en het doelpubliek kan het aangewezen zijn, de revisie en het proeflezen aan een andere persoon toe te vertrouwen dan de vertaler.

Wat is het verschil tussen revisie en proeflezen? Revisie is de vergelijking van de vertaling met de brontekst terwijl de proeflezing zich toespitst op de vertaling. Om het best mogelijke resultaat te bereiken is het aangeraden de revisie en het proeflezen ‘s anderendaags na de vertaling te doen. Je kan de revisie en het proeflezen maar beter met een fris hoofd aanvatten! De revisie en de proeflezing de dag na de vertaling stellen ons in staat een vertaling zonder fouten en algemeen kwalitatief meer hoogstaande vertaling af te leveren.

• De revisie

Het gaat erom, zich ervan te vergewissen dat er geen woorden, zinsdelen of getallen vergeten of verdraaid zijn. De revisie is ook de gelegenheid om de lay-out beter op het origineel af te stemmen, wat namelijk voor beëdigde vertalingen van belang is, of in het geval van vertalingen die gedrukt of gepubliceerd zullen worden. Dat zijn fouten die je niet zou ontdekken als je je tot een proeflezing zou beperken, wat niet betekent dat de proeflezing overbodig zou zijn!

• Proeflezing

De proeflezing laat, door afstand van de brontekst te nemen, toe inconsistenties, spelfouten, stijlfouten of grammaticale fouten in de vertaling aan het licht te brengen die bij de revisie aan de aandacht zouden ontsnapt zijn. Zelfs de beste vertalers maken spel- en grammaticafouten. De proeflezing is een goede gelegenheid om zinnen te herformuleren zodat ze in de doeltaal beter in het oor liggen.

Het is volgens ons ook aangewezen, dat de vertaler de tekst een laatste keer doorleest nadat de grafist (soms van buiten het bedrijf die de vertaling besteld heeft) de visuele elementen in de vertaling ingevoegd heeft, die het verschil maken tussen een verse vertaling en professioneel drukwerk dat aan het brondocument (en dus niet alleen de brontekst) kan tippen. De lezer van de vertaling moet evenveel plezier of nut hebben aan de vertaling als de lezer van de brontekst.

Verschillende factoren die de vertaaltijd bepalen

We hebben hier eerder al vermeld dat de vertaling uit verschillende stappen bestaat, die best over verschillende dagen gespreid kunnen worden om een kwaliteitsvertaling te garanderen. Maar alle vertalingen kunnen niet op gelijke voet gesteld worden. Talrijke factoren hebben een invloed op de tijd die die verschillende stappen in beslag nemen. Daarom kunnen we u geen prijs geven voor een vertaling zonder dat we het te vertalen document gezien hebben. Het is immers de tijd die aan de vertaling besteed wordt, die de prijs van de vertaling zal bepalen.

• Het volume van de vertaling

Wanneer we het over volume hebben, denken we eerst en vooral aan het aantal pagina’s, maar dat is niet de meest toepasselijke eenheid. Je kan een document van 10 pagina’s hebben dat minder woorden bevat dan een document van 3 pagina’s. Soms is het evenwel onmogelijk om het aantal woorden van een document automatisch te bepalen, in het bijzonder als het in pdf- of jpg-formaat bezorgd wordt. We zijn dan verplicht, het aantal woorden voor onze offerte in te schatten.

• De complexiteit van de vertaling

De vertaling van 1000 woorden van een medische tekst of een document over een nieuwe technologie of een contract waarbij heel veel op het spel staat en dat dus in een bijzonder juridisch taalgebruik opgesteld is neemt meer tijd in beslag dan de vertaling van 1000 woorden van een geboorteakte of een arbeidsattest, gezien elk tweede woord op gespecialiseerde websites en in vakwoordenboeken zal moeten opgezocht worden. Het is in het bijzonder ook de voorbereidingsfase en het opzoeken van de specifieke vakterminologie die langer zullen uitvallen.

• Eventuele herhaling van termen en uitdrukkingen

Als dezelfde uitdrukkingen voortdurend terugkomen of alle paragrafen met dezelfde zin beginnen, als de titels en de nummering homogeen zijn, zal daar bij het inschatten van het volume rekening mee gehouden kunnen worden. Toch kunnen die herhaalde termen niet helemaal weggecijferd worden, want ze moeten toch vertaald worden en het zal moeten nagekeken worden of ze in dezelfde context en onveranderd terugkomen. Niets kan een klant meer ergeren dan de vaststelling dat de vertaler zich bij het copiëren en plakken vergist heeft. Vandaar ook het belang van de revisiefase.

• Talencombinaties

Kan je zeggen dat er talencombinaties zijn die meer tijd voor het vertalen vergen dan andere? Wanneer we uitgaan van het denkwerk dat vereist is voor een combinatie van twee talen die zowel op het vlak van woordenschat als op het vlak van zinsbouw sterk verschillen, bijvoorbeeld een vertaling van het Nederlands naar het Turks, kan je je goed voorstellen dat de loutere vertaling meer tijd in beslag zal nemen dan bijvoorbeeld een vertaling van het Duits naar het Nederlands of van het Nederlands naar het Engels.

En u kunt zich daarenboven goed voorstellen dat niet een persoon alle vertalingen in alle talencombinaties doet. Niet alleen zijn niet alle vertalers even beschikbaar zoals we dat hieronder zullen toelichten, maar in functie van hun ervaring zal hun vertaalritme niet hetzelfde zijn.

Verschillende factoren die de vertaallevertijd kunnen beïnvloeden

Er is niet alleen de tijd van het vertalen zelf. De verschillende vertaalfazen worden om goede redenen niet op dezelfde dag uitgevoerd zoals we dat hierboven reeds uitgelegd hebben. We beginnen niet te vertalen zodra we een vertaalaanvraag krijgen. En zelfs nadat we uw betaling ontvangen hebben zijn er talrijke factoren die de levertijd beïnvloeden en die wij niet noodzakelijk in de hand hebben.

Eerst de offerte, dan uw akkoord en dan pas de vertaling

Laat ons de zaken niet achterstevoren zetten: wanneer wij een vertaalaanvraag ontvangen, maken we altijd eerst een bestek op, binnen de 24 uur na ontvangst van uw aanvraag – als de klant in het vertaalagentschap in Saint-Louis langskomt, zullen we meteen ter plaatse een offerte afgeven. Wij wachten dan op de schriftelijke bevestiging van uw akkoord en de betaling, alvorens met de vertaling te beginnen. Het hangt dus van u af: hoe sneller u beslist, hoe sneller wij ons aan het werk kunnen zetten. Indien u de betaling per overschrijving uitvoert, beginnen wij met de vertaling nadat wij de ontvangst van betaling op onze rekening vastgesteld hebben.

Het aantal nog af te leveren vertalingen

Op het ogenblik dat u ons uw akkoord bevestigt en de betaling uitvoert kan het zijn dat wij nog meerdere andere vertalingen op de plank hebben. Natuurlijk wachten de klanten, die al eerder hun akkoord bevestigd hebben, op hun vertaling en wij gaan te werk in de volgorde van bevestigde bestelling/betaling, maar we voorzien wel voldoende tijd, wanneer we een omvangrijke opdracht aannemen, zodat we toch nog tijd hebben om tussendoor kleinere vertalingen (enkele pagina’s) aan te nemen. Dat laat ons toe, behoudens uitzonderlijke omstandigheden (zie hieronder), de vertaling van een of twee pagina’s van het Nederlands naar het Frans of het Duits, of van het Duits of het Frans naar het Nederlands binnen de 48 uur in het vooruitzicht te stellen, vanaf ontvangst van betaling wel te verstaan en zonder de verzending per post.

In elk geval trachten wij aan de verwachtingen van al onze klanten te beantwoorden. Indien nodig, en om de andere klanten niet te benadelen, doen we overuren, nachtwerk of weekendwerk, om op een dringende situatie te reageren, maar tegenover de daardoor veroorzaakte weerslag op het familieleven van de vertaler kan een specifiek tarief staan. Het beste is nog dat u voldoende tijd voor de vertaling voorziet zodat wij de vertaling in normale werkomstandigheden, met oog voor kwaliteit en rekening houdende met de beperkingen van de vertaler, kunnen uitvoeren.

Voltijds vertaler of vertaler na de uren?

Zoals we hierboven reeds aangehaald hebben is het niet één persoon die alle vertalingen in alle talencombinaties doet en alle vertalers zijn niet even beschikbaar. Als het om een technische niet-beëdigde vertaling van het Frans naar het Duits gaat, zal het niet dezelfde vertaler of vertaalster zijn als wanneer het om een beëdigde vertaling van het Frans naar het Nederlands, want wij trachten ten allen tijde met vertalers te werken die naar hun moedertaal vertalen.

Wat de beperkingen van vertalers betreft, zijn er talrijke vertalers die dit beroep niet als hoofdberoep uitoefenen. In die categorie zijn er veel leerkrachten die in de middelbare school lesgeven, die taallessen in privé-scholen of bedrijven geven of die hun talenkennis als werknemer in de internationale handel inzetten. Hoewel ze in een aanverwant taalberoep werken, hebben ze slechts beperkte tijd die ze aan het vertaalwerk kunnen wijden en dat heeft een invloed op het volume dat ze binnen een bepaalde tijd kunnen verwerken.

Bij Tradusk is vertaler-tolk ons hoofdberoep en voor vertalingen die wij niet zelf uitvoeren doen we hoofdzakelijk een beroep op voltijdse beroepsvertalers.

Activiteiten die de vertaling kunnen onderbreken – tolkopdrachten

« vertaler-tolk » betekent wel degelijk dat wij buiten vertalingen ook andere talendiensten aanbieden. Als tolk worden wij in het bijzonder regelmatig door de politie en het gerecht opgeroepen en wanneer dat het geval is, worden de vertalingen voorlopig gestaakt. We doen er alles aan, ook overuren, weekendwerk en avonduren, om de eventuele achterstand in te halen en uitstel voor de klant te vermijden, maar zulke omstandigheden verklaren wel, waarom wij in het algemeen geen contractuele garantie op onze levertijden geven.

De periode

Ons beroep is niet echt seizoensgebonden, we zijn geen ijsverkopers! Desalniettemin zijn sommige periodes van het jaar drukker voor vertalingen dan andere: na het einde van het schooljaar, vooral in de grensstreek bij Basel en Duitsland laten afgestudeerde studenten dikwijls hun diploma en puntenbladen van het Frans naar het Duits vertalen en een sollicitatiebrief in het Duits schrijven om zich op de arbeidsmarkt te begeven. Wij vertalen vaak diploma’s en puntenbladen van het Franse Baccalauréat van jongeren die hun kandidatuur willen stellen aan een universiteit in het buitenland om daar hun studies verder te zetten. Wij hebben ook klanten van een reis in het buitenland zien terugkomen met de vraag om een aangifte van verlies of diefstal naar het Frans te vertalen om een nieuw paspoort of een nieuw rijbewijs te kunnen aanvragen.

Tijdens de vakantie kan de levertijd van een vertaling ook hinder ondervinden van de afwezigheid van een aantal vertalers. Natuurlijk komt het ook voor (zelden, maar toch …) dat een deel van ons team op vakantie is, maar als collega’s vertalers/vertaalsters op vakantie gaan en het aantal beschikbare vertalers beperkt is, komen hun klanten bovenop die van ons en het zijn dan vaak mensen die nog snel voor hun vakantie bepaalde procedures willen afwerken, dus komt alles samen. Opnieuw raden wij u aan, genoeg tijd voor uw vertaling te voorzien, zodat wij de vertaling in normale omstandigheden en met oog voor kwaliteit en rekening houdende met onze vertalers kunnen uitvoeren.

Uitzonderlijke omstandigheden (shit happens)

Vertalers zijn ook maar mensen (en net daarom komt u naar ons en niet naar Google translate); het gebeurt dat wij ziek, op verplaatsing voor een tolkopdracht, in opleiding of op vakantie zijn, enz. Alles berust niet op één enkele persoon bij Tradusk en ons team tracht ten allen tijde aan uw verwachtingen te beantwoorden; ons werk en dat van onze bekwame vertalers staan in dienst van de kwaliteit en dus van de klant. Als buitengewone omstandigheden een aanzienlijke weerslag op de geschatte levertermijn hebben, die we de klant in het vooruitzicht gesteld hebben, nemen we contact met de klant op, om de dringendheid en de beschikbare opties af te wegen.

Om alle hierboven aangehaalde redenen, of het nu gaat om de vertaaltijd of de globale levertermijn, geven wij geen garantie op de vertaallevertijden; we doen er evenwel in het belang van beide partijen alles aan om ons aan de op het ogenblik van de bestelling geschatte levertijd te houden.

Conclusie

We trachten te allen tijde aan de verwachtingen van onze klanten tegemoet te komen en onze vertalingen binnen competitieve termijnen te leveren. Om de kwaliteit te garanderen is het evenwel aangeraden, in functie van de talencombinatie, het volume en de complexiteit van de vertaling voldoende tijd te voorzien en er rekening mee te houden dat er onvoorziene omstandigheden kunnen zijn …